گل رز
رز با بیش از ۲۰۰ گونه نیمه‌دائم، سبز دائم تا خزان‌کننده و حدود ۱۸۰۰۰ رقم تجاری و ۵۰۰۰ سال سابقه کشت یکی از مهمترین و متنوع‌ترین گونه‌های زینتی در ایران و جهان است.
با دامنه وسیعی از عادات رشد در آسیا، شمال‌آفریقا، آمریکای‌شمالی و اروپا یافت می‌شود. در تجارت جهانی نیز رز همواره مقام‌های اول و دوم را از نظر ارزش صادرات به خود اختصاص داده است.
۱) سفیدک پودری رز
سفیدک پودری رز از گسترده‌ترین و خطرناک‌ترین بیماری‌های رزهای گلخانه‌ای و فضای باز است. این بیماری هم‌اکنون در همه کشورهائی که در آن رز کاشته می‌شود شناخته شده است.
علائم بیماری در ابتدا به‌صورت نواحی قرمز شبیه تاول در سطح بالائی برگ دیده می‌شود. پوشش سفید قارچ به‌صورت لکه‌های مشخص روی سطح برگهای جوان ظاهر می‌شود. این برگها در حالات شدید بیماری، پیچ‌خورده و بدشکل شده و در نهایت به‌طور کامل با پوشش سفید قارچ پوشانده می‌شوند.
در برگهای پیر هم نواحی کرد یا نامنظم ممکن است یا میسلیوم قارچ پوشانده شوند. در صورتی‌که شرایط محیطی مساعد باشد برگهای آلوده پیش از موعد می‌ریزند.
قارچ عامل بیماری ممکن است به ساقه‌ها و به‌ویژه به قاعده خارها و همچنین گلها حمله نمایند. پوشش میسلیومی قارچ می‌تواند به مقدار زیادی روی گلبرگ‌ها، کاسبرگ‌ها و جام گل به‌خصوص وقتی غنچه گل باز شده باشد گسترش یابد.
خسارت شدید بیماری سفیدک پودری موجب کاهش رشد برگ، ارزش زیبائی گل، عملکرد فتوسنتز و بنابراین رشد گیاه و عمر پس از برداشت گلهای بریده می‌شود.
عامل بیماری قارچی با نام Sphaerotheca pannosa.var.rosae است که به‌ندرت روی رز تشکیل می‌شود و بیشتر فرم غیرجنسی عامل بیماری که از جنس Oidium می‌باشد روی گیاه دیده می‌شود.
عوامل مؤثر در توسعه بیماری شامل حساسیت بافت میزبان، درجه حرارت، رطوبت نسبی و وجود آب می‌باشند. در رطوبت بالا بهترین درجه حرارت برای توسعه بیماری ۲۵-۱۸ درجه سانتی‌گراد است. زمانی‌که همه سطح برگ با یک لایه آب پوشانده شده باشد، رشد میسلیومی اتفاق نمی‌افتد، اگرچه این شرایط برای جوانه زدن کنیدی الزامی است.
در رزهای خارج از گلخانه مناسبترین شرایط برای توسعه بیماری در شب دمای ۵/۱۵ درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی ۹۹-۹۰ درصد است که اجازه تشکیل کنیدی را در حد مناسب فراهم می‌آورد و در طول روز حرارت ۲۷-۲۶ درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی ۷۰ - ۴۰ درصد آزاد شدن کنیدی‌ها را تسهیل می‌کند. در صورت تکرار این شرایط برای مدت چند روز اپیدمی (همه‌گیر شدن) بیماری حتمی می‌باشد.
برای کنترل بیماری استفاده از ارقام مقاوم راهکار مناسبی شناخته شده است. همچنین به‌طور اصولی سمپاشی‌های حفاظتی با استفاده از سموم گوگردی روش دیگر کنترل بیماری است. استفاده از قارچ کنش‌های سیستمیک نیز به کنترل بیماری کمک می‌کند.
بررسی‌ها اخیر نشان داده‌اند که استفاده از برخی ترکیبات مانند بی‌کربنات سدیم، فسفات هیدروژن پتاسیم (KH۲PO۴)، کربنات هیدروژن سدیم (NaHCO۳) به میزان ۵/۰ درصد و شیر به میزان ۵۰/۰ در مقایسه با سموم شیمیائی کارآئی بهتری دارند.
هرس شاخه‌های آلوده در انتهاء فصل و از بین بردن این شاخه‌ها در مناطقی که دارای زمستان‌های شدید هستند جهت جلوگیری از زمستان گذرانی قارچ مفید خواهد بود. جمع‌آوری و نابود کردن برگهای ریخته شده در اطراف درختچه‌های رز نیز در انتهاء فصل ممکن است زمستانی گذرانی را متوقف کند.
۲) کپک خاکستری
این بیماری که به‌نام‌های سوختگی گل و جوانه نیز معروف است یکی دیگر از بیماری‌های رز است که در شرایط انباری و حمل‌ونقل شاخه‌های رز بیشتر دیده می‌شود. آلودگی ممکن است در زمان برداشت گل دیده نشود اما به سرعت در شرایط مرطوب که در انبار و در طی حمل‌ونقل وجود دارد توسعه می‌یابد. علائم بیماری به این صورت است که در شریط آب‌وهوائی مرطوب و خنک جوانه‌های آلوده رزهای باغچه‌ای نمی‌توانند باز شوند و با میسلیوم قهوهای مایل به خاکستری در قسمت قاعده جوانه در روی ساقه ممکن است تشکیل شود (شکل ۲). در شرایط گلخانه‌ای خسارت شبیه شرایط رزهای خارج از گلخانه است و یا علائم به‌صورت کبودی ظاهر می‌شود، نقاط‌ریزی روی گلبرگ‌ها ظاهر شده و نوک یا حاشیه گلبرگ‌ها نرم و قهوهای می‌شوند (شکل ۳). قارچ ممکن است انتهاء شاخه‌هائی را که برای برداشت گل بریده یا هرس شده‌اند را نیز آلوده کند. این آلودگی باعث سختگی ساقه‌ها می‌شود.
عامل بیماری قارچ Botrytis cinerea است. درجه حرارت مناسب برای رشد و توسعه قارچ عامل بیماری ۱۵ درجه سانتی‌گراد ثبت شده است. همچنین رطوبت بالا نیز در این شرایط دمائی مورد نیاز است. برای حمله قارچ به گیاه، زخمی شدن سطح میزبان لازم است.
برای کنترل این بیماری، همه گلها، جوانه‌ها و ساقه‌های آلوده در گلخانه یا مزرعه و باغ باید بعد از ظهور اولین علائم بیماری حذف و از بین برده شوند. تهویه مناسب در بسترهای تکثیر و در گلخانه‌ها از بروز بیمار یخواهد کاست.
انتقال سریع گلهای شاخه بریده یا قلمه‌ها به انبار خنک، جلوگیری از ایجاد زخم در گیاهان جلوگیری از پاشیدن آب روی سطح خاک و برگ موقع آبیاری و عدم استفاده از مقادیر بالای نیتروژن و مالچ‌های مرطوب به کاهش بیماری کمک خواهد کرد برای پوشاندن زخم‌های ایجاد شده، سمپاشی با قارچ‌کش‌های حفاظتی توصیه می‌شود. رزهای بریده شده در انبار نیز باید سمپاشی شود و یا در محلول سمی مثل بنزیمیدازول‌ها و دی‌کربوکسیمیدها فرو برده شوند. با توجه به اینکه اسپوردهی قارچ در طول موج نوری ۳۵۵ نانو متر (نور ماورای بنفش) بهتر انجام می‌شود لذا استفاده از پلاستیک‌های جذب‌کننده نور ماورای بنفش (پوشش‌های ضد U.V) برای کنترل و کاهش اسپوردهی قارچ مؤثر خواهد بود. استفاده از کلسیم به‌عنوان یک عامل تغذیه‌ای، موجب کاهش میزان از طریق توقف تولید اتیلن به‌وسیله رز که در توسعه بیماری اهمیت دارد می‌شود.
۳) لکه سیاه رز
بیماری لکه سیاه رز که همچنین سوختگی برگ، لکه برگی، سوختگی، آسترومای برگ رز و کپک لزج هم نامیده می‌شود، در همه مناطق رزکاری دنیا پراکنده است. این بیماری در رزهای فضای باز بیشتر از رزهای گلخانه‌ای شایع است زیرا در گلخانه‌ها رطوبت را راحت‌تر می‌توان کنترل کرد.
علایم بیماری به‌صورت لکه‌های مشخص با قطر ۱۲-۲ میلی‌تر روی سطوح بالائی برگ گسترش می‌یابد. این لکه‌ها گرد یا نامنظم هستند. بافت برگ اطراف لکه به رنگ زرد تغییر رنگ داده و حالت کلروز تا زمان ریزش بر در سرتاسر سطح برگ گسترده می‌شود. زردی و ریزش برگها در ارتباط با تشکیل اتیلن است. برگ‌هائی که علایم بیماری روی آنها دیده می‌شود مقادیر زیادی اتیلن تولید می‌کنند.
در روی شاخه‌های یک ساله ارقام حساس سوختگی‌های نامنظم با رنگ قرمز مایل به بنفش گسترش می‌یابند. این لکه‌ها اغلب کوچک و به‌ندرت شاخه‌ها را از پا درمی‌آورند. ولی در زمستان گذرانی قارچ اهمیت ویژه‌ای دارند. در روی گلبرگ‌ها هم لکه‌های ریز قرمز رنگ ممکن است دیده شود که با تغییر شکل خفیفی همراه است.
عامل بیماری قارچ Diprocarpon rosae و در فرم غیرجنسی آن Marssonina rosae است. عامل انتشار قارچ کنیدی‌ها هستند که از طریق پاشش آب، به‌وسیله کارگران یا تماس با قسمت‌های چسبناک بدون حشرت منتقل می‌شوند. برگ‌هائی که ریزش کرده‌اند ممکن است توسط باد جابه‌جا شده و عامل بیماری را به‌صورت لکه‌ای منتشر کنند. قارچ عامل بیماری‌زا در داخل خاک قادر به ادامه حیات نیست و کنیدی‌های موجود بر روی ابزار و غیره بیشتر از یک ماه پایدار می‌مانند. در مناطق معتدل قارچ در گلخانه در سرسر سال روی میزبان فعال باقی می‌ماند. زمستان گذرانی عامل بیماری به‌صورت میسلیوم و یا کنیدی است.
عامل بیماری دامنه وسیعی از درجه حرارت را تحمل می‌کند اما برای رشد نیاز به رطوبت (تقریباً ۱۰۰ درصد) دارد. در درجه حرارت بالای ۳۳ درجه سانتی‌گراد قارچ قادر به ادامه فعالیت نیست. رشد قارچ در حرارت ۲۱-۱۹ درجه سانتی‌گراد در حد مطلوب است. بهترین شرایط آلودگی زمانی است که برگها ۲۴ ساعت به‌صورت ممتد مرطوب باقی بمانند. در هوای خشک هیچ‌گونه آلودگی اتفاق نخواهد افتاد. جریان هوا در اطراف بوته‌های رز در گلخانه یا خارج آن موجب خشک شدن سطح برگها و کاهش بیماری خواهد شد. گرمای تابستان و سرمای زمستان توسعه بیماری را در مناطق بارانی محدود می‌کند.
برای کنترل بیماری نباید اجازه داد که برگها در رطوبت نسبی بالا بیشتر از ۱۲-۷ ساعت باقی بمانند. تا حد امکان از آبپاشی روی سطح گیاهان باید خودداری شود. در مواقع ضروری باید آبپاشی در اوایل صبح که درجه حرارت در طی روز افزایش می‌یابد صورت گیرد. از آب‌دهی زیادی از حد در شرایط آب‌وهوای مرطوب و شرایط تاریک باید اجتناب کرد. حذف برگها و هرس شاخه‌هائی که آلوده هستند موجب کاشت جمعیت زمستانگذاران قارچ می‌شود از کشت متراکم باید اجتناب شود تا جریان هوا به‌راحتی در اطراف بوته‌های رز حرکت کند. قارچ‌کش‌ها باید در مواقعی از سال که شرایط برای توسعه بیماری لکه سیاه مساعد است استفاده شوند، قارچ‌کش‌ها باید هر ۱۵ روز یک بار در این شرایط به‌کار روند.
۴) سفیدک داخلی
علایم بیماری روی برگها، ساقه‌ها، کاسه گل، کاسبرگ و گلبرگ‌ها دیده می‌شود. آلودگی معمولاً به ناحیه رشد انتهائی و جوان گیاه محدود است. روی برگها لکه‌های قرمز، صورتی تا قهوهای تیره به‌صورت اشکال نامنظم تشکیل می‌شود. برگچه‌های ممکن است به رنگ زرد تغییر یابند. در برگچه‌های زردرنگ لکه‌هائی به قطر یک سانتی‌متر از بافت سالم برگ ممکن است به‌صورت جزیره مانند دیده می‌شوند. ریزش برگ ممکن است شدید باشد. در شرایط سرد و مرطوب اسپرانژیوم و اسپرانژیوفور به‌طور فراوانی روی سطح پائینی برگهای آلوده دیده می‌شوند. نواحی ارغوانی تا سیاه با اندازه مختلف از یک لکه کوچک تا لکه‌هائی با طول ۲ سانتی‌متر نیز ممکن است روی ساقه و دمگل ظاهر شوند.
عامل بیماری قارچ Peronospora sparsa می‌باشد. دمای مناسب برای جوانه‌زنی اسپور قارچ ۱۸ درجه سانتی‌گراد است. قارچ عامل بیماری در رطوبت نسبی پائین‌تر از ۸۵ درصد گیاهان رز را آلوده نمی‌کند.
در رزهائی که در گلخانه‌ها کاشته شده‌اند، پائین آوردن رطوبت محیط با استفاده از تهویه و هوادهی و یا رساندن دره حرارت محیط به ۲۷ درجه سانتی‌گراد در طی زمان‌های گرمتر روز و شب به کنترل بیماری کمک خواهد کرد. در زمان غروب که درجه حرارت به‌طور ناگهانی پائین می‌آید. برای جلوگیری از افزایش رطوبت نسبی باید از روشهای ویژه‌ای استفاده کرد.
رطوبت نسبی نباید به مدت ۳ ساعت بیشتر از ۸۵ درصد باقی بماند. اگرچه در رزهای گلخانه‌ای این بیماری شدیدتر است ولی در رزهای خارج گلخانه‌ای نیز که شرایط بیماری فراهم باشد یک مسئله جدی محسوب می‌شود.
در زمانی‌که شرایط محیطی برای بیماری مناسب است قارچ کش‌های حفاظتی باید به‌کار گرفته شوند. بهداشت زراعی برای حذف پاتوژن در طی فصل بسیار مهم است. برگها، ساقه‌ها و گلهای آلوده باید حذف شده و از بین بروند. همچنین حذف قلمه‌ها و قسمت‌های گیاهی حامل قارچ برای کنترل بیماری بسیار اهمیت دارد.
سفیدك دورغی :
سفیدك دروغی با شبه قارچی به نام Peronospora sparsa ایجاد می شود كه یك بیماری فوق مخرب در رز است.
خوشبختانه این بیماری در ایالت كنكتیكوت به صورت گهگاه پراكنده است. پیشرفت بیماری به صورت مطلوب با سرما ،موقعیت مرطوب و زمانی است كه در گلخانه بتواند محوطه ای را آلوده كند.
علائم می تواند روی تمام بخش های هوایی گیاه پیشرفت كند كه شامل برگ ،ساقه ،دمبرگ ،كاسه ی گل و گلبرگ است. به هر حال آلودگی برگها بیشتر معمول است و آنها خیلی راحت تشخیص داده می شوند.آلودگی برگها از ارغوانی به قرمز پیشرفت می كنند و لكه های زاویه دار یا شبكه ای هستند كه فورا بالای سطح برگ ظاهر می شوند.
این علائم اغلب با زرد شدن ، نكروز شدن و افتادن پیش از موعد برگ ها منطبق می شوند.
در برخی موارد علائم می توانند در هم شوند با همراه شدن با تماس آسیب ها یا سموم مسموم كننده ی گیاهی كه به اشتباه به عنوان آفت كش استفاده شده اند.
برگ زدایی در گیاه می تواند خیلی گسترده شود هنگامیكه آلودگی در گیاه سنگین است.
تحت موقعیت رطوبت بالا یك توده ی خاكستری ارغوانی از اسپورهای پاتوژن زیر سطح برگهای آلوده پیشرفت می كنند.
سفیدك دروغی می تواند در اساس از سفیدك پودر یمتمایز باشد ، چون جایی كه اسپور فشانی می كنند متفاوت است .سفیدك دروغی در سطح زیرین برگ و سفیدك پودری در سطح رویی برگ اسپورفشانی می كند ،اما می تواند در هر دوسطح این كار را انجام دهد.
زخم های كوچك سیاه ارغوانی اغلب می تواند در سطح ساقه و دمبرگ پیشرفت كند. این ها اغلب با مخلوط شدن با بیمار ی لكه سیاه بر هم خورده می شود.
پاتوژن به صورت یك میسیلیوم كه ساقه را آلوده كرده و یا اسپور استراحتی (اواوسپور) در گیاهانی كه روی زمین ریخته شده اند و یا روی ساقه ها زمستان گذرانی می كند.
سفیدك دروغی می تواند با یك بهداشت خوب كه شامل جمع آوری برگ های آلوده كه خیلی زود ظاهر می شوند و طی پاییز می ریزند است مدیریت شود.
بیماری ساقه را می توان هرس كرد در بهار قبل از شكستن ساقه ها .
داشتن یك فضای مناسب بین گیاهان برای تضمین گردش هوای خوب برای كاهش سطح رطوبت به ما كمك می كند.
گام هایی برای جلوگیری از آبیاری بارانی و آبیار یزود هنگام در روز به كاهش موقعیت مناسب برای پیشرفت بیماری كمك می كند.
توان گیاه با برنامه هایی با عنوان محافظت كشت حفظ می شود.
اسپری های قارچ كش می توانند مكمل سایر روش های كنترلی سفیدك دروغی باشند.
در میان تركیبات پیشنهادی mancozeb و hydroxide در ایالت كنكتیكوت مفید بودند.
مراجعه به بچسب آنها میزان دو مصرفی و سلامت آنها را نشان می دهد.
سوختگی بوتریتیس:
سوختگی بوتریتیس با قارچ Botrytis cineraea كه یكی از بیماری های معمول رز است ایجاد می شود.
این قارچ جهانی است و گستره ی میزبانهای فوق العاده زیادی دارد.
علائم روی تمام بخش های هوایی كه شامل گل ها، جوانه ها، ساقه ها و قسمت های انتهایی در حال رشد است پیشرفت می كند.
پیشرفت بیماری در دوره ای از سرما ،ابری و آب و هوای مرطوب مطلوب است.
بیشتر ،علائم سوختگی بوترتیس به صورت قهوه ای خاكستری و نا آشكار روی سطوحی از قسمت های الوده ی گیاهی ظاهر می شود.
خال های قهوه ای روشن كوچك یا زخم ها روی گلبرگ ها و جوانه ها ظاهر می شوند. شكوفه های الوده ممكن است قبل از باز شدن بیفتند.
بوتریتیس اغلب می تواند انتهای درختانی كه هرس شده اند و همه ی جراحت های حاصل از بریدگی را آلوده كند.
این نوع از آلودگی در بلایت ساقه می تواند به صورت شانكر باشد. بوتریتیس می تواند به صورت تاثیر گذار روی همه ی بقایای گیاهی باقی بماند.
بهداشت یك مدیریت حیاتی برای بوتریتیس است كه شامل جمع آوری بقایای گیاهی و گل های فرسوده و جمع اوری تمام برگهای ریخته شده طی پاییز است.
بیماری ساقه را می توان قبل از شكستن ساقه در بهار هرس كرد.
داشتن یك فضای مناسب بین گیاهان برای تضمین گردش هوای خوب و كاهش رطوبت هوا كمك می كند.
گام هایی برای جلوگیری از آبیاری بارانی و آبیاری زود هنگام در روز موقعیت مطلوب را برای پاتوژن از بین می برد.
توان گیاه با برنامه هایی تحت عنوان حفاظت كشت حفظ می شود.
اسپری های قارچ كش مكمل سایر روش های كنترل بلایت بوتریتیس هستند.
از میان تركیبات پیشنهادی chlorothalonil,captan,copper sulphate pentahdrat,iprodione,mancozeb,potassium bicarbonate,thiophanat methyl
در ایالت كنكتیكوت تایید شدند.
شانكر :
رزها به چندین نوع ا قارچ های شانكر ساقه حساس هستند. دو تا از معمول ترین آنها Coniothyrium wernsdorffiae و C.fuckelii هستند كه به ترتیب شانكر سوخته و شانكر معمولی را ایجاد می كنند.
هر دوی این قارچ ها از راه زخم های هرس، حشرات و سایر انواع جراحت های مكانیكی وارد می شوند.
علائم در محدوده ی ساقه ها هستند و اندازه و ویژگی آنها تغییر می كند كه بستگی به عامل بیماری دارد.
شانكر اغلب با نقطه های زرد یا قرمز تیره شروع می شود. روی منطقه تاثیر می گذارد و به تدریج بزرگ می شود و در مركز به صورت نا همسان به رنگ قهوه ای یا قهوه ای قرمز در می آید.
با شانكر سوخته ، شانكر حاشیه ای قهوه ای قرمز یا ارغوانی ظاهر می شود ،در حالیكه شانكر معمولی حاشیه ی قهوه ای تیره دارد.
محدوده ی شانكر اغلب فورا از نقاط سبز در بخش های غیر آلوده ساقه ظاهر می شود.
وقتی كه شانكر به صورت دایره وار ساقه را احاطه می كند ، نتیجه پژمردگی و مرگ همه ی بخش ها بعد از شانكر است.
بیماری شانكر می تواند با برنامه های خوبی از بهداشت مدیریت شود .بیماری ساقه را می توان برای برگرداندن سلامتی چوب در بهار قبل از شكستن ساقه هرس كرد.
هرس درست شامل استفاده از چاقو های تیز ،تجهیزات تمیز و سالم هست كه برای حداكثر سلامتی بسیار مهم است.
تجهیات می توانند با محلول 10% ماده ی سفید كننده ی خانگی ضد عفونی شوند، كه شامل ( 1قسمت سفیدكننده+ 9 قسمت آب) ، الكل 70% یا یكی از تركیبات تجاری در دسترس مثل Greenshield است.
توان گیاه می تواند با برنامه های محافظت كشت نگهداشته شود.
جلوگیری از صدمات و افزایش محافظت های زمستانه می تواند مفید باشد.
قارچ كش ها برای كنترل شانكر مفید نیستند.
زنگ :
زنگ رز یك بیماری قارچی است كه با چندین گونه از Phagmidium ایجاد می شود. علایم می توانند روی برگها و تمام قسمت های سب گیاه پیشرفت كنند.
تحت شرایط مطلوب ، علایم زنگ می تواند در تمام بخش های گیاه ظاهر شود. در اوایل بهار جوشهای نارنجی كوچك روی دو سطح برگ پیشرفت می كنند . كم كم اینها بزرگ می شوند و به صورت چشمگیر در سطح زیرین برگ قرار می گیرند. ناحیه های كلروتیك یا موزاییك خفیف اغلب می توانند در سطح رویی برگ پیشرفت كنند.
این مناطق اغلب به وسیله ی جوش هایی از سطح زیرین هدایت می شوند.
ساقه های جوان و كاسبرگ ها اغلب می توانند آلوده شوند.
در انتهای تابستان یا اواخر پاییز جوش ها سیاه رنگ می شوند و محتوی اسپورهایی برای بقا در زمستان هستند.
آلودگی شدیدباعث برگریزی پیش از هنگام می شود.
به هر حال ارقام در آسیب پذیری و واكنش به آلودگی متفاوت هستند. آلودگی بعد از تشكیل اسپور و پخش شدن آن در هوا ، روی سطح برگ ها و آلودگی برگ از طریق روزنه ها اتفاق می افتد.
دمای سرد ، رطوبت بالا ،باران و سطح بالایی از رطوبت شرایطی را برای پیشرفت زنگ به وجود می آورند.
قارچ عامل زنگ زمستانگذرانی را روی برگهای مرده ، بقایای گیاهی و ساقه های آلوده انجام می دهد.
بیماری زنگ می تواند با برنامه های بهداشتی كه شامل جمع آوری برگهای آلوده و بقایای گیاهی در پاییز است مدیریت شود.
ساقه های زنگ زده باید بای سلامت گیاه قبل از شكستن جوانه ها هرس شوند .
داشتن یك فضای مناسب بین گاهان برای تضمین گردش هوای خوب می تواند مفید باشد. جلوگیری از آبیاری بارانی و آبیار ی زود هنگام در روز می تواند موقعیت مطلوب را برای بیماری كاهش دهد .
توان گیاه با برنامه های محافظت كشت می تواند حفظ شود.
كشت ارقام مقاوم به زنگ می تواند مفید باشد .اسپری های قارچ كش می توانند مكمل سایر روش ها ی كنترلی زنگ باشند و تعدادی از تركیب ها در ایالت كنكتیكوت ثبت شده اند.
سولفور آهك به عنوان یك اسپری غیر فعال است.
Mancozeb,chlorothalonil,myclobitanil و triforine قارچ كش های موثر در فصل رشد هستند.
گال طوقه :
گال طوقه با باكتری Agrobacterium tumefaciens ایجاد می شود. این بیماری عموما به صورت گال یا افزایش رشد در ساقه ی اصلی تشخیص داده می شود.
گال اغلب می تواند روی ریشه شكل بگیرد و اغلب به شكل نا معمول روی قسمت های هوایی گیاه است. گال طوقه به شكل های نا هنجار است و هیچ بافت یا ساختاری ندارد و در اندازه های متغیر است.
گال های جوان سبز روشن یا سفید مایل به خاكستری است و سطح صافی دارد ،همچنانكه سن گال ها می گذرد ، آنها تیره یعنی قهوه ای مایل به سیاه و سخت و چوبی می شوند.
رزهای آلوده به گال طوقه عك العمل های مختلفی نشان می دهند . بعضی از آنها كوتوله ظاهر می شوند ، برخی شاخ وبرگشان كم می شود و تولید گل های كمتری می كنند یا كیفیت گل ها پایین می آید و برخی می میرند .
موقعیت گال اثر قابل ملاحظه ای را روی علائم گیاه آلوده نشان می دهد.
برای مثال: یك گال روی پایه ی ساقه ممكن است خسارت بیشتری از چندین گال روی ریشه یا شاخه های هوایی داشته باشد.
باكتری آلودگی را از بین زخم های هرس ، شخم و یا جویدن حشرات ایجاد می كند.
و می تواند با زخم هایی كه با ابزار آلوده ایجاد می شوند پخش شود.
باكتری گال طوقه در گال و در خاك بدون گیاه میزبان حداقل برای 2 سال باقی می ماند .
ممانعت و بهداشت مدیریت های حیاتی گال طوقه هستند.
این بسیار مهم است كه از گیاهان سالم و پیوندهای عاری از بیماری استفاده كنیم.
گیاهان قدیمی را برای جوانه زنی بازبینی كنیم.
جلوگیری از جراحت به ریشه و طوقه طی جوانه نی و كشت گیاه مفید است. ساقه های گال زده برای سلامتی چوب می توانند هرس شوند.
برای هرس مناسب برای حداكثر سلامتی باید از ابزرا تیز، تجهیزات تمیز استفاده نمود.
تجهیزات می توانند با محلول 10% ماده ی سفید كننده ی خانگی ضدعفونی شوند كه شامل ( 1 قسمت سفید كننده+ 9 قسمت آب) ، الكل 70% یا یكی از تركیبات تجاری در دسترس مثل Greenshield .
ساقه های زیر زمینی در حساسیتشان به گال طوقه متفاوت هستند.
در این میان بیشترین مقاومت مربوط به گونه های Rosa multiflora,R.manetti است.
توان گیاه می تواند با برنامه هایی تحت عنوان محافظت كشت حفظ شود.
كترل گال طوقه با عامل كنترل بیولوژی نتیجه اش كشت مخلوطی است.
نژاد K84 باكتری A.radiobacter ثبت شده برای كنترل بیولوژی و گاهی اوقات هم موفق بوده .
هیچ كنترل شیمیایی برای این بیماری وجود ندارد.
موزائیك :
موزائیك رز با مجموعه ای از چندین ویروس ایجاد می شود كه شامل ویروس لكه حلقوی آلو (PNRSV) و ویروس موزائیك سیب (AMV) است.
علایم بسیار متنوع هستند و بستگی به زمان در سال ،دما ،گونه ها،رقمم و ویروس های خاصی كه روی گیاه تاثیر گذار هستند دارد.
علائم ویژه ای روی برگ ظاهر می شود مثل موجدار شدن یا خطوط زیگزاگ كلروتیك ،اما علایم ممكن است اغلب مثل لكه حلقوی و الگو لكهلكه شدن ظاهر ظود.
خط آب به صورت زرد ،رگبرگهای شفاف یا لكه های زرد كدر ممكن استاغلب نمایشگر آلودگی باشد. برخی از گیاهان آلوده ممكن است كوتوله وضعیف شوند و بقیه ممكن است در كل هیچ علایمی را نشان ندهند.
كاهش در تعداد و اندازه ی گل ها ، كجو كوله شدن و كاهش مقاومت به سرما اغلب با پیوستن به آلودگی گزارش می شود.
علائم بیشتر در بهار و اوایل تابستان ظاهر می شوند و ممكن است در تابستان ظاهر نشوند.
موزائیك رز به سرعت در طبیعت پخش می شود ، از آنجاییكه برای آن هیچ حشره ی ناقلی شناسایی نشده ، وقتیكه جوانه های آلوده ، شاخه ها و ساقه های زیر زمینی به یك گیاه سالم پیوند زده می شوند گسترده می شود.
یك بار كه گیاهان با موزائیك رز آلوده می شوند دیگر قابل درمان نیستند.
می توان از موزائیك رز با خرید گیاهان سالم ، وسایل تضمین شده ی فاقد ویروس اجتناب كرد.
این خیلی محتاطانه است كه علائم را در یك پایه شناسایی كنیم و جمع آوری و حذف گیاهان آلوده كه خیلی زود شناسایی شده اند مفید است.
جراحت های زمستانه:
جراحت های زمستانه نتیجه ی فاكتورهای محیطی بسیاری است كه اثر كمتری نسبت به سایر فاكتورها كه طی زمستان اتفاق می افتند دارند. مثال ها شامل :یخبندان بهاره، سرمای تابستانه و به دنبال آن پائیز گرم ، افت اتفاقی دما ،نوسان ناگهانی دما ، چرخه ی یخ بستن و آب شدن ، فقدان پوشش برف، دمای گرم نیمه ی زمستان به طور غیر معمول ،شدید شدن یا غیر طبیعی شدن سرمای هوا و بادهای خشك.
ویژگی های مهم دیگر جراحت های زمستانه اغلب زیاد هستند ، علائم قابل رویت نیستند تا زمانیكه جراحت ها اتفاق می افتند. علایم جراحت های زمستانه بسیار متنوع هستند و به صورت شكوفه هایی كه قبل از باز شدن می افتند یا ساقه هایی كه پژمرده می شوند و تیغ ها ی روی ساقه كه فرو می ریزند یا ناگهان در گرمای تابستان می ریزند. در برخی موارد، ساقه ها سیاه می شوند و در بهار می میرند.
جراحت های زمستانه می تواند كاهش یابند با محافظت از توان گیاه طی برنامه های محافظت كشت. برای مثال یكی از موثرترین حمایت ها در برابر جراحت های زمستانه متوقف كردن كود دادن زود هنگام در فصلی است كه گیاه شانس رفتن به خواب طبیعی دارد. در بهار هر شاخه ی مرده كه محلی برای مهاجمان ثانویه یا آفات فرصت طلب است باید هرس شود.
محافظت زمستانه به صورت مالچ می تواند برای پیوند های جوان مثل هیبرید ها مفید باشد. این روش معمولا برای همه ی گونه ها ،باغ های قدیمی ،بوته ها یا رزهای رونده ضروری نیست .
از مالچ می توان برای رزهایی با خاكهای سست ، كمپوست،یا برگهای انباشته اطراف پایه بعد اولین یخبندان استفاده كرد.
مالچ زمستانه باید در اوایل بهار وقتی كه رشد شروع می شود برداشته شود .
این اغلب مهم است كه ارقام یا گونه هایی از رز كه شناخته شده اند و سخت هستند انتخاب شوند.
خواص گل رز:
به گزارش خبرنگار سلامت نیوز ، بوئیدن گل ها به ویژه گل رز جهت تقویت حافظه بسیار موثر است . محققان دریافته اند با بوئیدن گل رز قسمتی از مغز که متعلق به یادگیری است را تقویت می کند .
هم چنین تاکید می شود بوئیدن گل ها هنگام خواب تاثیر بیشتر بر مغز خواهد گذاشت.
گل رز برای انواع مختلف پوستها مناسب است.ولی بیشتر برای پوستهای خشک و حساس از آن استفاده می شود. از دیگر خواص دارویی این گیاه تاثیری است که بر مویرگهای زیر پوست دارد به طوری که قرمزی زیر سطح پوست را که ممکن است به دلیل گشاد شدن مویرگها باشد ، کاهش می دهد.
از آب گل رز برای تسکین برخی ناراحتی های پوستی و ضدعفونی کردن برخی عفونت های چشمی استفاده می شود و همچنین آرامبخش و ضد افسردگی است و تنش های عصبی ، زخم های گوارشی ، امراض قلبی را کاهش می دهد.
عصاره رز برای ترشح صفرا ، هضم غذا ، ناراحتی های خونی و رحم مفید است.
چای گل رز ( البته شما می توانید برای تهیه آن نیم گرم گلبرگ رز را داخل ۱۵۰ میلی لیتر آب بجوشانید و میل کنید.) در تسکین گلودرد ، کاهش عفونت مثانه و درمان اسهال مفید است.
قسمت میانی گل رز ( برآمدگی وسط گل برای نگهداری دانه ها) نیز سرشار از ویتامین های(آ؛ ب ؛ د، ای ؛س) است.
اطلاعات دیگر:
رزها درختچه‌هایی از خانواده گل سرخ (Rosaceae) می‌باشند. این خانواده متجاوز از 2000 گونه و حدود 100 جنس را دربرمی‌گیرد. جنس Rosa دارای 250 گونه بوده كه مهمترین آنها به غیر از گل محمدی از نظر تهیه اسانس و گلاب عبارتند از :
R.centrifolia و R.alba و R.moschata (نسترن) و R.caninal و (گل سرخ) R.galica. عدد پایه كروموزومی كلیه رزها 14=n2 است. رزهای اهلی جهان اكثراً اكتاپلوئید هستند و 56= n8 كروموزوم دارند.
گل محمدی از اواخر قرن شانزدهم از آسیای صغیر و به احتمال زیاد از دمشق به اروپا برده شده است.
این درختچه تولید گهای بسیار معطر می‌نماید كه خاصیت دارویی دارد.
گل سرخ در آب و هوای سرد كوهستانی می روید، ارتفاع بوته آن بین 50 تا 150 سانتی متر است و در خاك رس شنی پرورش داده می شود، اگر چه انواع دیگر خاك ها هم مناسب گل سرخ است ولی خاك رس شنی با توجه به مواد معدنی آن برای این كار مناسب تر است، رنگ گل سرخ همانطور كه از اسمش پیداست سرخ است هرچه گلبرگهای آن سرخ تر باشد، بهتر و برای گلابگیری مناسب تر است.
گل سرخ بعد از دو سال از كاشت اولیه آن گل می دهد و این گل دادن معمولاً بین سه تا چهار سال ادامه پیدا می كند. بعد از چهار سال بوته آن از شاخه اصلی بریده می شود تا دوباره سه تا چهارسال گل بدهد، بعد از این مرحله هم هنگامی كه بوته ها ریشه كن شد، از طریق تكثیر به روش قلمه زدن زیاد می شود، با توجه به خاك، آب و هوا، رطوبت، تكثیر، رنگ و بو و تعداد گلبرگ ها می توان مرغوب ترین گلها را در قمصر كاشان و بعد نیاسر و آزران و كامو و جوشقان پیدا كرد.
سفیدک پودری رز از گسترده‌ترین و خطرناک‌ترین بیماری‌های رزهای گلخانه‌ای و فضای باز است. این بیماری هم‌اکنون در همه کشورهائی که در آن رز کاشته می‌شود شناخته شده است.
علائم بیماری در ابتدا به‌صورت نواحی قرمز شبیه تاول در سطح بالائی برگ دیده می‌شود. پوشش سفید قارچ به‌صورت لکه‌های مشخص روی سطح برگهای جوان ظاهر می‌شود. این برگها در حالات شدید بیماری، پیچ‌خورده و بدشکل شده و در نهایت به‌طور کامل با پوشش سفید قارچ پوشانده می‌شوند.
در برگهای پیر هم نواحی کرد یا نامنظم ممکن است یا میسلیوم قارچ پوشانده شوند. در صورتی‌که شرایط محیطی مساعد باشد برگهای آلوده پیش از موعد می‌ریزند.
قارچ عامل بیماری ممکن است به ساقه‌ها و به‌ویژه به قاعده خارها و همچنین گلها حمله نمایند. پوشش میسلیومی قارچ می‌تواند به مقدار زیادی روی گلبرگ‌ها، کاسبرگ‌ها و جام گل به‌خصوص وقتی غنچه گل باز شده باشد گسترش یابد.
خسارت شدید بیماری سفیدک پودری موجب کاهش رشد برگ، ارزش زیبائی گل، عملکرد فتوسنتز و بنابراین رشد گیاه و عمر پس از برداشت گلهای بریده می‌شود.
عامل بیماری قارچی با نام Sphaerotheca pannosa.var.rosae است که به‌ندرت روی رز تشکیل می‌شود و بیشتر فرم غیرجنسی عامل بیماری که از جنس Oidium می‌باشد روی گیاه دیده می‌شود.
عوامل مؤثر در توسعه بیماری شامل حساسیت بافت میزبان، درجه حرارت، رطوبت نسبی و وجود آب می‌باشند. در رطوبت بالا بهترین درجه حرارت برای توسعه بیماری ۲۵-۱۸ درجه سانتی‌گراد است. زمانی‌که همه سطح برگ با یک لایه آب پوشانده شده باشد، رشد میسلیومی اتفاق نمی‌افتد، اگرچه این شرایط برای جوانه زدن کنیدی الزامی است.
در رزهای خارج از گلخانه مناسبترین شرایط برای توسعه بیماری در شب دمای ۵/۱۵ درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی ۹۹-۹۰ درصد است که اجازه تشکیل کنیدی را در حد مناسب فراهم می‌آورد و در طول روز حرارت ۲۷-۲۶ درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی ۷۰ - ۴۰ درصد آزاد شدن کنیدی‌ها را تسهیل می‌کند. در صورت تکرار این شرایط برای مدت چند روز اپیدمی (همه‌گیر شدن) بیماری حتمی می‌باشد.
برای کنترل بیماری استفاده از ارقام مقاوم راهکار مناسبی شناخته شده است. همچنین به‌طور اصولی سمپاشی‌های حفاظتی با استفاده از سموم گوگردی روش دیگر کنترل بیماری است. استفاده از قارچ کنش‌های سیستمیک نیز به کنترل بیماری کمک می‌کند.
بررسی‌ها اخیر نشان داده‌اند که استفاده از برخی ترکیبات مانند بی‌کربنات سدیم، فسفات هیدروژن پتاسیم (KH۲PO۴)، کربنات هیدروژن سدیم (NaHCO۳) به میزان ۵/۰ درصد و شیر به میزان ۵۰/۰ در مقایسه با سموم شیمیائی کارآئی بهتری دارند.
هرس شاخه‌های آلوده در انتهاء فصل و از بین بردن این شاخه‌ها در مناطقی که دارای زمستان‌های شدید هستند جهت جلوگیری از زمستان گذرانی قارچ مفید خواهد بود. جمع‌آوری و نابود کردن برگهای ریخته شده در اطراف درختچه‌های رز نیز در انتهاء فصل ممکن است زمستانی گذرانی را متوقف کند.
۲) کپک خاکستری
این بیماری که به‌نام‌های سوختگی گل و جوانه نیز معروف است یکی دیگر از بیماری‌های رز است که در شرایط انباری و حمل‌ونقل شاخه‌های رز بیشتر دیده می‌شود. آلودگی ممکن است در زمان برداشت گل دیده نشود اما به سرعت در شرایط مرطوب که در انبار و در طی حمل‌ونقل وجود دارد توسعه می‌یابد. علائم بیماری به این صورت است که در شریط آب‌وهوائی مرطوب و خنک جوانه‌های آلوده رزهای باغچه‌ای نمی‌توانند باز شوند و با میسلیوم قهوهای مایل به خاکستری در قسمت قاعده جوانه در روی ساقه ممکن است تشکیل شود (شکل ۲). در شرایط گلخانه‌ای خسارت شبیه شرایط رزهای خارج از گلخانه است و یا علائم به‌صورت کبودی ظاهر می‌شود، نقاط‌ریزی روی گلبرگ‌ها ظاهر شده و نوک یا حاشیه گلبرگ‌ها نرم و قهوهای می‌شوند (شکل ۳). قارچ ممکن است انتهاء شاخه‌هائی را که برای برداشت گل بریده یا هرس شده‌اند را نیز آلوده کند. این آلودگی باعث سختگی ساقه‌ها می‌شود.
عامل بیماری قارچ Botrytis cinerea است. درجه حرارت مناسب برای رشد و توسعه قارچ عامل بیماری ۱۵ درجه سانتی‌گراد ثبت شده است. همچنین رطوبت بالا نیز در این شرایط دمائی مورد نیاز است. برای حمله قارچ به گیاه، زخمی شدن سطح میزبان لازم است.
برای کنترل این بیماری، همه گلها، جوانه‌ها و ساقه‌های آلوده در گلخانه یا مزرعه و باغ باید بعد از ظهور اولین علائم بیماری حذف و از بین برده شوند. تهویه مناسب در بسترهای تکثیر و در گلخانه‌ها از بروز بیمار یخواهد کاست.
انتقال سریع گلهای شاخه بریده یا قلمه‌ها به انبار خنک، جلوگیری از ایجاد زخم در گیاهان جلوگیری از پاشیدن آب روی سطح خاک و برگ موقع آبیاری و عدم استفاده از مقادیر بالای نیتروژن و مالچ‌های مرطوب به کاهش بیماری کمک خواهد کرد برای پوشاندن زخم‌های ایجاد شده، سمپاشی با قارچ‌کش‌های حفاظتی توصیه می‌شود. رزهای بریده شده در انبار نیز باید سمپاشی شود و یا در محلول سمی مثل بنزیمیدازول‌ها و دی‌کربوکسیمیدها فرو برده شوند. با توجه به اینکه اسپوردهی قارچ در طول موج نوری ۳۵۵ نانو متر (نور ماورای بنفش) بهتر انجام می‌شود لذا استفاده از پلاستیک‌های جذب‌کننده نور ماورای بنفش (پوشش‌های ضد U.V) برای کنترل و کاهش اسپوردهی قارچ مؤثر خواهد بود. استفاده از کلسیم به‌عنوان یک عامل تغذیه‌ای، موجب کاهش میزان از طریق توقف تولید اتیلن به‌وسیله رز که در توسعه بیماری اهمیت دارد می‌شود.
۳) لکه سیاه رز
بیماری لکه سیاه رز که همچنین سوختگی برگ، لکه برگی، سوختگی، آسترومای برگ رز و کپک لزج هم نامیده می‌شود، در همه مناطق رزکاری دنیا پراکنده است. این بیماری در رزهای فضای باز بیشتر از رزهای گلخانه‌ای شایع است زیرا در گلخانه‌ها رطوبت را راحت‌تر می‌توان کنترل کرد.
علایم بیماری به‌صورت لکه‌های مشخص با قطر ۱۲-۲ میلی‌تر روی سطوح بالائی برگ گسترش می‌یابد. این لکه‌ها گرد یا نامنظم هستند. بافت برگ اطراف لکه به رنگ زرد تغییر رنگ داده و حالت کلروز تا زمان ریزش بر در سرتاسر سطح برگ گسترده می‌شود. زردی و ریزش برگها در ارتباط با تشکیل اتیلن است. برگ‌هائی که علایم بیماری روی آنها دیده می‌شود مقادیر زیادی اتیلن تولید می‌کنند.
در روی شاخه‌های یک ساله ارقام حساس سوختگی‌های نامنظم با رنگ قرمز مایل به بنفش گسترش می‌یابند. این لکه‌ها اغلب کوچک و به‌ندرت شاخه‌ها را از پا درمی‌آورند. ولی در زمستان گذرانی قارچ اهمیت ویژه‌ای دارند. در روی گلبرگ‌ها هم لکه‌های ریز قرمز رنگ ممکن است دیده شود که با تغییر شکل خفیفی همراه است.
عامل بیماری قارچ Diprocarpon rosae و در فرم غیرجنسی آن Marssonina rosae است. عامل انتشار قارچ کنیدی‌ها هستند که از طریق پاشش آب، به‌وسیله کارگران یا تماس با قسمت‌های چسبناک بدون حشرت منتقل می‌شوند. برگ‌هائی که ریزش کرده‌اند ممکن است توسط باد جابه‌جا شده و عامل بیماری را به‌صورت لکه‌ای منتشر کنند. قارچ عامل بیماری‌زا در داخل خاک قادر به ادامه حیات نیست و کنیدی‌های موجود بر روی ابزار و غیره بیشتر از یک ماه پایدار می‌مانند. در مناطق معتدل قارچ در گلخانه در سرسر سال روی میزبان فعال باقی می‌ماند. زمستان گذرانی عامل بیماری به‌صورت میسلیوم و یا کنیدی است.
عامل بیماری دامنه وسیعی از درجه حرارت را تحمل می‌کند اما برای رشد نیاز به رطوبت (تقریباً ۱۰۰ درصد) دارد. در درجه حرارت بالای ۳۳ درجه سانتی‌گراد قارچ قادر به ادامه فعالیت نیست. رشد قارچ در حرارت ۲۱-۱۹ درجه سانتی‌گراد در حد مطلوب است. بهترین شرایط آلودگی زمانی است که برگها ۲۴ ساعت به‌صورت ممتد مرطوب باقی بمانند. در هوای خشک هیچ‌گونه آلودگی اتفاق نخواهد افتاد. جریان هوا در اطراف بوته‌های رز در گلخانه یا خارج آن موجب خشک شدن سطح برگها و کاهش بیماری خواهد شد. گرمای تابستان و سرمای زمستان توسعه بیماری را در مناطق بارانی محدود می‌کند.
برای کنترل بیماری نباید اجازه داد که برگها در رطوبت نسبی بالا بیشتر از ۱۲-۷ ساعت باقی بمانند. تا حد امکان از آبپاشی روی سطح گیاهان باید خودداری شود. در مواقع ضروری باید آبپاشی در اوایل صبح که درجه حرارت در طی روز افزایش می‌یابد صورت گیرد. از آب‌دهی زیادی از حد در شرایط آب‌وهوای مرطوب و شرایط تاریک باید اجتناب کرد. حذف برگها و هرس شاخه‌هائی که آلوده هستند موجب کاشت جمعیت زمستانگذاران قارچ می‌شود از کشت متراکم باید اجتناب شود تا جریان هوا به‌راحتی در اطراف بوته‌های رز حرکت کند. قارچ‌کش‌ها باید در مواقعی از سال که شرایط برای توسعه بیماری لکه سیاه مساعد است استفاده شوند، قارچ‌کش‌ها باید هر ۱۵ روز یک بار در این شرایط به‌کار روند.
۴) سفیدک داخلی
علایم بیماری روی برگها، ساقه‌ها، کاسه گل، کاسبرگ و گلبرگ‌ها دیده می‌شود. آلودگی معمولاً به ناحیه رشد انتهائی و جوان گیاه محدود است. روی برگها لکه‌های قرمز، صورتی تا قهوهای تیره به‌صورت اشکال نامنظم تشکیل می‌شود. برگچه‌های ممکن است به رنگ زرد تغییر یابند. در برگچه‌های زردرنگ لکه‌هائی به قطر یک سانتی‌متر از بافت سالم برگ ممکن است به‌صورت جزیره مانند دیده می‌شوند. ریزش برگ ممکن است شدید باشد. در شرایط سرد و مرطوب اسپرانژیوم و اسپرانژیوفور به‌طور فراوانی روی سطح پائینی برگهای آلوده دیده می‌شوند. نواحی ارغوانی تا سیاه با اندازه مختلف از یک لکه کوچک تا لکه‌هائی با طول ۲ سانتی‌متر نیز ممکن است روی ساقه و دمگل ظاهر شوند.
عامل بیماری قارچ Peronospora sparsa می‌باشد. دمای مناسب برای جوانه‌زنی اسپور قارچ ۱۸ درجه سانتی‌گراد است. قارچ عامل بیماری در رطوبت نسبی پائین‌تر از ۸۵ درصد گیاهان رز را آلوده نمی‌کند.
در رزهائی که در گلخانه‌ها کاشته شده‌اند، پائین آوردن رطوبت محیط با استفاده از تهویه و هوادهی و یا رساندن دره حرارت محیط به ۲۷ درجه سانتی‌گراد در طی زمان‌های گرمتر روز و شب به کنترل بیماری کمک خواهد کرد. در زمان غروب که درجه حرارت به‌طور ناگهانی پائین می‌آید. برای جلوگیری از افزایش رطوبت نسبی باید از روشهای ویژه‌ای استفاده کرد.
رطوبت نسبی نباید به مدت ۳ ساعت بیشتر از ۸۵ درصد باقی بماند. اگرچه در رزهای گلخانه‌ای این بیماری شدیدتر است ولی در رزهای خارج گلخانه‌ای نیز که شرایط بیماری فراهم باشد یک مسئله جدی محسوب می‌شود.
در زمانی‌که شرایط محیطی برای بیماری مناسب است قارچ کش‌های حفاظتی باید به‌کار گرفته شوند. بهداشت زراعی برای حذف پاتوژن در طی فصل بسیار مهم است. برگها، ساقه‌ها و گلهای آلوده باید حذف شده و از بین بروند. همچنین حذف قلمه‌ها و قسمت‌های گیاهی حامل قارچ برای کنترل بیماری بسیار اهمیت دارد.
سفیدك دورغی :
سفیدك دروغی با شبه قارچی به نام Peronospora sparsa ایجاد می شود كه یك بیماری فوق مخرب در رز است.
خوشبختانه این بیماری در ایالت كنكتیكوت به صورت گهگاه پراكنده است. پیشرفت بیماری به صورت مطلوب با سرما ،موقعیت مرطوب و زمانی است كه در گلخانه بتواند محوطه ای را آلوده كند.
علائم می تواند روی تمام بخش های هوایی گیاه پیشرفت كند كه شامل برگ ،ساقه ،دمبرگ ،كاسه ی گل و گلبرگ است. به هر حال آلودگی برگها بیشتر معمول است و آنها خیلی راحت تشخیص داده می شوند.آلودگی برگها از ارغوانی به قرمز پیشرفت می كنند و لكه های زاویه دار یا شبكه ای هستند كه فورا بالای سطح برگ ظاهر می شوند.
این علائم اغلب با زرد شدن ، نكروز شدن و افتادن پیش از موعد برگ ها منطبق می شوند.
در برخی موارد علائم می توانند در هم شوند با همراه شدن با تماس آسیب ها یا سموم مسموم كننده ی گیاهی كه به اشتباه به عنوان آفت كش استفاده شده اند.
برگ زدایی در گیاه می تواند خیلی گسترده شود هنگامیكه آلودگی در گیاه سنگین است.
تحت موقعیت رطوبت بالا یك توده ی خاكستری ارغوانی از اسپورهای پاتوژن زیر سطح برگهای آلوده پیشرفت می كنند.
سفیدك دروغی می تواند در اساس از سفیدك پودر یمتمایز باشد ، چون جایی كه اسپور فشانی می كنند متفاوت است .سفیدك دروغی در سطح زیرین برگ و سفیدك پودری در سطح رویی برگ اسپورفشانی می كند ،اما می تواند در هر دوسطح این كار را انجام دهد.
زخم های كوچك سیاه ارغوانی اغلب می تواند در سطح ساقه و دمبرگ پیشرفت كند. این ها اغلب با مخلوط شدن با بیمار ی لكه سیاه بر هم خورده می شود.
پاتوژن به صورت یك میسیلیوم كه ساقه را آلوده كرده و یا اسپور استراحتی (اواوسپور) در گیاهانی كه روی زمین ریخته شده اند و یا روی ساقه ها زمستان گذرانی می كند.
سفیدك دروغی می تواند با یك بهداشت خوب كه شامل جمع آوری برگ های آلوده كه خیلی زود ظاهر می شوند و طی پاییز می ریزند است مدیریت شود.
بیماری ساقه را می توان هرس كرد در بهار قبل از شكستن ساقه ها .
داشتن یك فضای مناسب بین گیاهان برای تضمین گردش هوای خوب برای كاهش سطح رطوبت به ما كمك می كند.
گام هایی برای جلوگیری از آبیاری بارانی و آبیار یزود هنگام در روز به كاهش موقعیت مناسب برای پیشرفت بیماری كمك می كند.
توان گیاه با برنامه هایی با عنوان محافظت كشت حفظ می شود.
اسپری های قارچ كش می توانند مكمل سایر روش های كنترلی سفیدك دروغی باشند.
در میان تركیبات پیشنهادی mancozeb و hydroxide در ایالت كنكتیكوت مفید بودند.
مراجعه به بچسب آنها میزان دو مصرفی و سلامت آنها را نشان می دهد.
سوختگی بوتریتیس:
سوختگی بوتریتیس با قارچ Botrytis cineraea كه یكی از بیماری های معمول رز است ایجاد می شود.
این قارچ جهانی است و گستره ی میزبانهای فوق العاده زیادی دارد.
علائم روی تمام بخش های هوایی كه شامل گل ها، جوانه ها، ساقه ها و قسمت های انتهایی در حال رشد است پیشرفت می كند.
پیشرفت بیماری در دوره ای از سرما ،ابری و آب و هوای مرطوب مطلوب است.
بیشتر ،علائم سوختگی بوترتیس به صورت قهوه ای خاكستری و نا آشكار روی سطوحی از قسمت های الوده ی گیاهی ظاهر می شود.
خال های قهوه ای روشن كوچك یا زخم ها روی گلبرگ ها و جوانه ها ظاهر می شوند. شكوفه های الوده ممكن است قبل از باز شدن بیفتند.
بوتریتیس اغلب می تواند انتهای درختانی كه هرس شده اند و همه ی جراحت های حاصل از بریدگی را آلوده كند.
این نوع از آلودگی در بلایت ساقه می تواند به صورت شانكر باشد. بوتریتیس می تواند به صورت تاثیر گذار روی همه ی بقایای گیاهی باقی بماند.
بهداشت یك مدیریت حیاتی برای بوتریتیس است كه شامل جمع آوری بقایای گیاهی و گل های فرسوده و جمع اوری تمام برگهای ریخته شده طی پاییز است.
بیماری ساقه را می توان قبل از شكستن ساقه در بهار هرس كرد.
داشتن یك فضای مناسب بین گیاهان برای تضمین گردش هوای خوب و كاهش رطوبت هوا كمك می كند.
گام هایی برای جلوگیری از آبیاری بارانی و آبیاری زود هنگام در روز موقعیت مطلوب را برای پاتوژن از بین می برد.
توان گیاه با برنامه هایی تحت عنوان حفاظت كشت حفظ می شود.
اسپری های قارچ كش مكمل سایر روش های كنترل بلایت بوتریتیس هستند.
از میان تركیبات پیشنهادی chlorothalonil,captan,copper sulphate pentahdrat,iprodione,mancozeb,potassium bicarbonate,thiophanat methyl
در ایالت كنكتیكوت تایید شدند.
شانكر :
رزها به چندین نوع ا قارچ های شانكر ساقه حساس هستند. دو تا از معمول ترین آنها Coniothyrium wernsdorffiae و C.fuckelii هستند كه به ترتیب شانكر سوخته و شانكر معمولی را ایجاد می كنند.
هر دوی این قارچ ها از راه زخم های هرس، حشرات و سایر انواع جراحت های مكانیكی وارد می شوند.
علائم در محدوده ی ساقه ها هستند و اندازه و ویژگی آنها تغییر می كند كه بستگی به عامل بیماری دارد.
شانكر اغلب با نقطه های زرد یا قرمز تیره شروع می شود. روی منطقه تاثیر می گذارد و به تدریج بزرگ می شود و در مركز به صورت نا همسان به رنگ قهوه ای یا قهوه ای قرمز در می آید.
با شانكر سوخته ، شانكر حاشیه ای قهوه ای قرمز یا ارغوانی ظاهر می شود ،در حالیكه شانكر معمولی حاشیه ی قهوه ای تیره دارد.
محدوده ی شانكر اغلب فورا از نقاط سبز در بخش های غیر آلوده ساقه ظاهر می شود.
وقتی كه شانكر به صورت دایره وار ساقه را احاطه می كند ، نتیجه پژمردگی و مرگ همه ی بخش ها بعد از شانكر است.
بیماری شانكر می تواند با برنامه های خوبی از بهداشت مدیریت شود .بیماری ساقه را می توان برای برگرداندن سلامتی چوب در بهار قبل از شكستن ساقه هرس كرد.
هرس درست شامل استفاده از چاقو های تیز ،تجهیزات تمیز و سالم هست كه برای حداكثر سلامتی بسیار مهم است.
تجهیات می توانند با محلول 10% ماده ی سفید كننده ی خانگی ضد عفونی شوند، كه شامل ( 1قسمت سفیدكننده+ 9 قسمت آب) ، الكل 70% یا یكی از تركیبات تجاری در دسترس مثل Greenshield است.
توان گیاه می تواند با برنامه های محافظت كشت نگهداشته شود.
جلوگیری از صدمات و افزایش محافظت های زمستانه می تواند مفید باشد.
قارچ كش ها برای كنترل شانكر مفید نیستند.
زنگ :
زنگ رز یك بیماری قارچی است كه با چندین گونه از Phagmidium ایجاد می شود. علایم می توانند روی برگها و تمام قسمت های سب گیاه پیشرفت كنند.
تحت شرایط مطلوب ، علایم زنگ می تواند در تمام بخش های گیاه ظاهر شود. در اوایل بهار جوشهای نارنجی كوچك روی دو سطح برگ پیشرفت می كنند . كم كم اینها بزرگ می شوند و به صورت چشمگیر در سطح زیرین برگ قرار می گیرند. ناحیه های كلروتیك یا موزاییك خفیف اغلب می توانند در سطح رویی برگ پیشرفت كنند.
این مناطق اغلب به وسیله ی جوش هایی از سطح زیرین هدایت می شوند.
ساقه های جوان و كاسبرگ ها اغلب می توانند آلوده شوند.
در انتهای تابستان یا اواخر پاییز جوش ها سیاه رنگ می شوند و محتوی اسپورهایی برای بقا در زمستان هستند.
آلودگی شدیدباعث برگریزی پیش از هنگام می شود.
به هر حال ارقام در آسیب پذیری و واكنش به آلودگی متفاوت هستند. آلودگی بعد از تشكیل اسپور و پخش شدن آن در هوا ، روی سطح برگ ها و آلودگی برگ از طریق روزنه ها اتفاق می افتد.
دمای سرد ، رطوبت بالا ،باران و سطح بالایی از رطوبت شرایطی را برای پیشرفت زنگ به وجود می آورند.
قارچ عامل زنگ زمستانگذرانی را روی برگهای مرده ، بقایای گیاهی و ساقه های آلوده انجام می دهد.
بیماری زنگ می تواند با برنامه های بهداشتی كه شامل جمع آوری برگهای آلوده و بقایای گیاهی در پاییز است مدیریت شود.
ساقه های زنگ زده باید بای سلامت گیاه قبل از شكستن جوانه ها هرس شوند .
داشتن یك فضای مناسب بین گاهان برای تضمین گردش هوای خوب می تواند مفید باشد. جلوگیری از آبیاری بارانی و آبیار ی زود هنگام در روز می تواند موقعیت مطلوب را برای بیماری كاهش دهد .
توان گیاه با برنامه های محافظت كشت می تواند حفظ شود.
كشت ارقام مقاوم به زنگ می تواند مفید باشد .اسپری های قارچ كش می توانند مكمل سایر روش ها ی كنترلی زنگ باشند و تعدادی از تركیب ها در ایالت كنكتیكوت ثبت شده اند.
سولفور آهك به عنوان یك اسپری غیر فعال است.
Mancozeb,chlorothalonil,myclobitanil و triforine قارچ كش های موثر در فصل رشد هستند.
گال طوقه :
گال طوقه با باكتری Agrobacterium tumefaciens ایجاد می شود. این بیماری عموما به صورت گال یا افزایش رشد در ساقه ی اصلی تشخیص داده می شود.
گال اغلب می تواند روی ریشه شكل بگیرد و اغلب به شكل نا معمول روی قسمت های هوایی گیاه است. گال طوقه به شكل های نا هنجار است و هیچ بافت یا ساختاری ندارد و در اندازه های متغیر است.
گال های جوان سبز روشن یا سفید مایل به خاكستری است و سطح صافی دارد ،همچنانكه سن گال ها می گذرد ، آنها تیره یعنی قهوه ای مایل به سیاه و سخت و چوبی می شوند.
رزهای آلوده به گال طوقه عك العمل های مختلفی نشان می دهند . بعضی از آنها كوتوله ظاهر می شوند ، برخی شاخ وبرگشان كم می شود و تولید گل های كمتری می كنند یا كیفیت گل ها پایین می آید و برخی می میرند .
موقعیت گال اثر قابل ملاحظه ای را روی علائم گیاه آلوده نشان می دهد.
برای مثال: یك گال روی پایه ی ساقه ممكن است خسارت بیشتری از چندین گال روی ریشه یا شاخه های هوایی داشته باشد.
باكتری آلودگی را از بین زخم های هرس ، شخم و یا جویدن حشرات ایجاد می كند.
و می تواند با زخم هایی كه با ابزار آلوده ایجاد می شوند پخش شود.
باكتری گال طوقه در گال و در خاك بدون گیاه میزبان حداقل برای 2 سال باقی می ماند .
ممانعت و بهداشت مدیریت های حیاتی گال طوقه هستند.
این بسیار مهم است كه از گیاهان سالم و پیوندهای عاری از بیماری استفاده كنیم.
گیاهان قدیمی را برای جوانه زنی بازبینی كنیم.
جلوگیری از جراحت به ریشه و طوقه طی جوانه نی و كشت گیاه مفید است. ساقه های گال زده برای سلامتی چوب می توانند هرس شوند.
برای هرس مناسب برای حداكثر سلامتی باید از ابزرا تیز، تجهیزات تمیز استفاده نمود.
تجهیزات می توانند با محلول 10% ماده ی سفید كننده ی خانگی ضدعفونی شوند كه شامل ( 1 قسمت سفید كننده+ 9 قسمت آب) ، الكل 70% یا یكی از تركیبات تجاری در دسترس مثل Greenshield .
ساقه های زیر زمینی در حساسیتشان به گال طوقه متفاوت هستند.
در این میان بیشترین مقاومت مربوط به گونه های Rosa multiflora,R.manetti است.
توان گیاه می تواند با برنامه هایی تحت عنوان محافظت كشت حفظ شود.
كترل گال طوقه با عامل كنترل بیولوژی نتیجه اش كشت مخلوطی است.
نژاد K84 باكتری A.radiobacter ثبت شده برای كنترل بیولوژی و گاهی اوقات هم موفق بوده .
هیچ كنترل شیمیایی برای این بیماری وجود ندارد.
موزائیك :
موزائیك رز با مجموعه ای از چندین ویروس ایجاد می شود كه شامل ویروس لكه حلقوی آلو (PNRSV) و ویروس موزائیك سیب (AMV) است.
علایم بسیار متنوع هستند و بستگی به زمان در سال ،دما ،گونه ها،رقمم و ویروس های خاصی كه روی گیاه تاثیر گذار هستند دارد.
علائم ویژه ای روی برگ ظاهر می شود مثل موجدار شدن یا خطوط زیگزاگ كلروتیك ،اما علایم ممكن است اغلب مثل لكه حلقوی و الگو لكهلكه شدن ظاهر ظود.
خط آب به صورت زرد ،رگبرگهای شفاف یا لكه های زرد كدر ممكن استاغلب نمایشگر آلودگی باشد. برخی از گیاهان آلوده ممكن است كوتوله وضعیف شوند و بقیه ممكن است در كل هیچ علایمی را نشان ندهند.
كاهش در تعداد و اندازه ی گل ها ، كجو كوله شدن و كاهش مقاومت به سرما اغلب با پیوستن به آلودگی گزارش می شود.
علائم بیشتر در بهار و اوایل تابستان ظاهر می شوند و ممكن است در تابستان ظاهر نشوند.
موزائیك رز به سرعت در طبیعت پخش می شود ، از آنجاییكه برای آن هیچ حشره ی ناقلی شناسایی نشده ، وقتیكه جوانه های آلوده ، شاخه ها و ساقه های زیر زمینی به یك گیاه سالم پیوند زده می شوند گسترده می شود.
یك بار كه گیاهان با موزائیك رز آلوده می شوند دیگر قابل درمان نیستند.
می توان از موزائیك رز با خرید گیاهان سالم ، وسایل تضمین شده ی فاقد ویروس اجتناب كرد.
این خیلی محتاطانه است كه علائم را در یك پایه شناسایی كنیم و جمع آوری و حذف گیاهان آلوده كه خیلی زود شناسایی شده اند مفید است.
جراحت های زمستانه:
جراحت های زمستانه نتیجه ی فاكتورهای محیطی بسیاری است كه اثر كمتری نسبت به سایر فاكتورها كه طی زمستان اتفاق می افتند دارند. مثال ها شامل :یخبندان بهاره، سرمای تابستانه و به دنبال آن پائیز گرم ، افت اتفاقی دما ،نوسان ناگهانی دما ، چرخه ی یخ بستن و آب شدن ، فقدان پوشش برف، دمای گرم نیمه ی زمستان به طور غیر معمول ،شدید شدن یا غیر طبیعی شدن سرمای هوا و بادهای خشك.
ویژگی های مهم دیگر جراحت های زمستانه اغلب زیاد هستند ، علائم قابل رویت نیستند تا زمانیكه جراحت ها اتفاق می افتند. علایم جراحت های زمستانه بسیار متنوع هستند و به صورت شكوفه هایی كه قبل از باز شدن می افتند یا ساقه هایی كه پژمرده می شوند و تیغ ها ی روی ساقه كه فرو می ریزند یا ناگهان در گرمای تابستان می ریزند. در برخی موارد، ساقه ها سیاه می شوند و در بهار می میرند.
جراحت های زمستانه می تواند كاهش یابند با محافظت از توان گیاه طی برنامه های محافظت كشت. برای مثال یكی از موثرترین حمایت ها در برابر جراحت های زمستانه متوقف كردن كود دادن زود هنگام در فصلی است كه گیاه شانس رفتن به خواب طبیعی دارد. در بهار هر شاخه ی مرده كه محلی برای مهاجمان ثانویه یا آفات فرصت طلب است باید هرس شود.
محافظت زمستانه به صورت مالچ می تواند برای پیوند های جوان مثل هیبرید ها مفید باشد. این روش معمولا برای همه ی گونه ها ،باغ های قدیمی ،بوته ها یا رزهای رونده ضروری نیست .
از مالچ می توان برای رزهایی با خاكهای سست ، كمپوست،یا برگهای انباشته اطراف پایه بعد اولین یخبندان استفاده كرد.
مالچ زمستانه باید در اوایل بهار وقتی كه رشد شروع می شود برداشته شود .
این اغلب مهم است كه ارقام یا گونه هایی از رز كه شناخته شده اند و سخت هستند انتخاب شوند.
خواص گل رز:
به گزارش خبرنگار سلامت نیوز ، بوئیدن گل ها به ویژه گل رز جهت تقویت حافظه بسیار موثر است . محققان دریافته اند با بوئیدن گل رز قسمتی از مغز که متعلق به یادگیری است را تقویت می کند .
هم چنین تاکید می شود بوئیدن گل ها هنگام خواب تاثیر بیشتر بر مغز خواهد گذاشت.
گل رز برای انواع مختلف پوستها مناسب است.ولی بیشتر برای پوستهای خشک و حساس از آن استفاده می شود. از دیگر خواص دارویی این گیاه تاثیری است که بر مویرگهای زیر پوست دارد به طوری که قرمزی زیر سطح پوست را که ممکن است به دلیل گشاد شدن مویرگها باشد ، کاهش می دهد.
از آب گل رز برای تسکین برخی ناراحتی های پوستی و ضدعفونی کردن برخی عفونت های چشمی استفاده می شود و همچنین آرامبخش و ضد افسردگی است و تنش های عصبی ، زخم های گوارشی ، امراض قلبی را کاهش می دهد.
عصاره رز برای ترشح صفرا ، هضم غذا ، ناراحتی های خونی و رحم مفید است.
چای گل رز ( البته شما می توانید برای تهیه آن نیم گرم گلبرگ رز را داخل ۱۵۰ میلی لیتر آب بجوشانید و میل کنید.) در تسکین گلودرد ، کاهش عفونت مثانه و درمان اسهال مفید است.
قسمت میانی گل رز ( برآمدگی وسط گل برای نگهداری دانه ها) نیز سرشار از ویتامین های(آ؛ ب ؛ د، ای ؛س) است.
اطلاعات دیگر:
رزها درختچه‌هایی از خانواده گل سرخ (Rosaceae) می‌باشند. این خانواده متجاوز از 2000 گونه و حدود 100 جنس را دربرمی‌گیرد. جنس Rosa دارای 250 گونه بوده كه مهمترین آنها به غیر از گل محمدی از نظر تهیه اسانس و گلاب عبارتند از :
R.centrifolia و R.alba و R.moschata (نسترن) و R.caninal و (گل سرخ) R.galica. عدد پایه كروموزومی كلیه رزها 14=n2 است. رزهای اهلی جهان اكثراً اكتاپلوئید هستند و 56= n8 كروموزوم دارند.
گل محمدی از اواخر قرن شانزدهم از آسیای صغیر و به احتمال زیاد از دمشق به اروپا برده شده است.
این درختچه تولید گهای بسیار معطر می‌نماید كه خاصیت دارویی دارد.
گل سرخ در آب و هوای سرد كوهستانی می روید، ارتفاع بوته آن بین 50 تا 150 سانتی متر است و در خاك رس شنی پرورش داده می شود، اگر چه انواع دیگر خاك ها هم مناسب گل سرخ است ولی خاك رس شنی با توجه به مواد معدنی آن برای این كار مناسب تر است، رنگ گل سرخ همانطور كه از اسمش پیداست سرخ است هرچه گلبرگهای آن سرخ تر باشد، بهتر و برای گلابگیری مناسب تر است.
گل سرخ بعد از دو سال از كاشت اولیه آن گل می دهد و این گل دادن معمولاً بین سه تا چهار سال ادامه پیدا می كند. بعد از چهار سال بوته آن از شاخه اصلی بریده می شود تا دوباره سه تا چهارسال گل بدهد، بعد از این مرحله هم هنگامی كه بوته ها ریشه كن شد، از طریق تكثیر به روش قلمه زدن زیاد می شود، با توجه به خاك، آب و هوا، رطوبت، تكثیر، رنگ و بو و تعداد گلبرگ ها می توان مرغوب ترین گلها را در قمصر كاشان و بعد نیاسر و آزران و كامو و جوشقان پیدا كرد.
تبادل
لینک هوشمند